Με τον φίλο μου τον Γιάννη αρχίσαμε να κάνουμε πολλή παρέα
στο δεύτερο έτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας και σύντομα γίναμε κολλητοί. Όλοι
γνωρίζουμε τι σημαίνει κολλητός/ή στα φοιτητικά χρόνια: Ατέλειωτες συζητήσεις,
μοίρασμα, κοινά όνειρα και ανησυχίες, ξενύχτια με πιοτά και άπειρα τσιγάρα,
χοντράδες που τις βαφτίζαμε πλάκες, γκομενοδουλειές, αλύπητο ξόδεμα του χρόνου
και του εαυτού σου – εκείνα τα χρόνια είχαμε άφθονα αποθέματα και των δυο.
Ο Γιάννης ήταν ένα φτωχόπαιδο από το Σουφλί που έχασε τον
πατέρα του σε μικρή ηλικία. Με φιλοξένησε ένα Σαββατοκύριακο στο σπίτι του,
όπου γνώρισα και την μητέρα του, την κυρία Αποστολία, μια ταλαιπωρημένη
γυναίκα, που με δυσκολία αλλά και με αξιοπρέπεια τα έβγαζε πέρα.
Εκείνη την εποχή, ήμουνα μέλος της ΚΝΕ όπως και χιλιάδες
άλλοι νέοι της ηλικίας μου. Πίεζα λοιπόν σε κάθε ευκαιρία τον Γιάννη να
ενταχθεί κι αυτός. Να τον στρατολογήσω δηλαδή. Χρησιμοποιώ τη λέξη χωρίς
εισαγωγικά, επειδή αυτήν ακριβώς τη λέξη χρησιμοποιούσαμε.
Ο Γιάννης όμως, πέρα από το (έξυπνο) χιούμορ, την αφοσίωση,
τη φυσική και ανεπιτήδευτη ευγένεια που απέπνεε, τη διακριτικότητα - χαρίσματα
για τα οποία ήταν φίλος μου – είχε και μια κριτική σκέψη σπάνια για ένα παιδί
19 χρονών.
Έτσι, κάθε προσπάθεια που έκανα να τον στρατολογήσω στην
ΚΝΕ, έπεφτε στο κενό. Δοκίμασα όλα τα κόλπα αλλά ο Γιάννης αποδομούσε κάθε μου
επιχείρημα με στέρεα λογική αλλά και με έξυπνες ατάκες. Δεν ήταν απολιτίκ ούτε
αδιάφορος για τα πολιτικά. Τα έβλεπε όμως όλα μέσα από ένα κριτικό πρίσμα. Ούτε
γκόμενα Κνίτισσα μπορούσα να του ρίξω δίπλα του – το ύστατο όπλο – επειδή ο
μπαγάσας ήταν και ωραίο παιδί με πολλές επιτυχίες εντός και εκτός Ακαδημίας και
δε γυάλιζε το μάτι του για γυναίκα όπως όλων σχεδόν ημών των υπολοίπων.
Άρχισαν να με πιέζουν και στην ΚΝΕ. Άμα δε μπορούσα να πείσω
τον κολλητό μου, τι θα έκανα στην Επανάσταση; Κινδύνευα να χαρακτηριστώ ο Ι5
της οργάνωσης.
Η αλήθεια είναι βέβαια πως δεν έβαλα και τα δυνατά μου, μη
θέλοντας να χαλάσω τη φιλία για χάρη του ΚΚΕ. Έπρεπε να το καταλάβω από τότε,
35 χρόνια πριν, πως δεν ήμουνα εγώ για τέτοια. Πως θα περνούσα το υπόλοιπο του
βίου μου ανέστιος πολιτικά, γεμάτος αμφιβολίες για τα πάντα και πνεύμα
αντιλογίας.
Ο καιρός πέρασε γρήγορα, πήραμε πτυχίο, χαθήκαμε. Κάποια
τηλέφωνα στην αρχή, και μετά ο Γιάννης μπήκε σε μια γωνιά του μυαλού μου, εκεί
που βάζουμε όλα τα πολύτιμα της ζωής.
Πριν από χρόνια, διαβάζοντας το «Διδασκαλικό Βήμα»,
συνδικαλιστικό περιοδικό του κλάδου, είδα ένα άρθρο με το ονοματεπώνυμο του
Γιάννη στις σελίδες του ΠΑΜΕ εκπαιδευτικών. Δε πίστευα στα μάτια μου! Τη
μεγαλύτερη εντύπωση μου έκανε το ύφος του: Όχι μόνο ο γνωστός ξύλινος λόγος, μα
το όλο γραπτό απέπνεε μια φοβέρα, ήταν σκοτεινό.
Η αλήθεια είναι πως κάτι είχα ακούσει αυτά τα χρόνια για την
ένταξή του στο ΚΚΕ από συναδέλφους του ίδιου χώρου, αλλά αυτό με ξεπερνούσε. Ο
Γιάννης ακολούθησε αντίστροφη πορεία: Αντί μεγαλώνοντας να οξυνθεί το
αισθητήριο της κρίσης του, αυτό αμβλύνθηκε.
Τον ξαναείδα πριν από μερικά χρόνια σε μια συνδικαλιστική
μάζωξη εδώ, στην Καβάλα. Αγκαλιαστήκαμε, σφίξαμε τα χέρια. Ζούσε με την
οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη εδώ και πολλά χρόνια, η γυναίκα του ήταν
Σουφλιώτισσα, η κυρα – Αποστολία ήταν καλά.
Τη μικρή κουβέντα που κάναμε ανταλλάσσοντας απόψεις για τα
εκπαιδευτικά πράγματα τη σταμάτησα τεχνηέντως όταν ο Γιάννης ανέφερε τον
Καπιταλισμό και τα Μονοπώλια. Μπορεί ο καταραμένος Καπιταλισμός και τα άθλια
Μονοπώλια να κατέστρεφαν τους εργαζόμενους όλου του κόσμου αλλά εγώ δε θα τα
άφηνα να καταστρέψουν την παλιά φιλία μου με τον Γιάννη, όπως δεν τα άφησα και
τρεις δεκαετίες πριν έστω και με αντεστραμμένους τους ρόλους. Αυτό ας εκληφθεί
σα μια μικρή μου συμβολή στον αγώνα «ενάντια στον Καπιταλισμό και τα
Μονοπώλια».
Δεν έχω θέμα που ο Γιάννης εντάχθηκε στο ΚΚΕ. Τιμή του και
καμάρι του. Εξάλλου, ό,τι κάνει, το κάνει από ανιδιοτέλεια και μόνο, δεν
περιμένει ανταλλάγματα. Ούτε και πληγώθηκε ο εγωισμός μου που δεν τον
στρατολόγησα εγώ. Μόνο αναρωτιέμαι ποιες δυνάμεις τεκτονικής ισχύος επέδρασαν
στο μυαλό του συντρίβοντας την κριτική του σκέψη. Ποια αλληλουχία γεγονότων
λειτούργησαν σαν σκανδάλη στρέφοντάς τον προς τα εκεί. Τι ήταν αυτό που είδε
και δεν το είδα εγώ; Άραγε διατηρεί ακόμη το χιούμορ του; Υπάρχει μια γωνιά του
δικού του μυαλού που να διασώζεται η κριτική του σκέψη ή η μούχλα του Περισσού
την κάλυψε κι αυτήν; Χρησιμοποιεί ακόμη τις έξυπνες ατάκες ή έχουν αντικατασταθεί
από τσιτάτα του Μαρξ και του Λένιν;
Αλλά πάλι… (νάτες πάλι οι αμφιβολίες).
Μήπως αυτός είναι σωστός κι εγώ λάθος; Μήπως δε χρειάζεται
και τόση αμφισβήτηση των πάντων; Μήπως στη ζωή χρειάζεται κι ένα καταφύγιο, μια
βεβαιότητα; Και, εν τέλει, αυτός παλεύει με προσωπικό κόστος ξοδεύοντας πάρα
πολύ από το χρόνο του για να καλυτερεύσει τον κόσμο ενώ εγώ αμπελοφιλοσοφώ στο
Facebook.
Στις προηγούμενες Δημοτικές εκλογές ο φίλος μου ο Γιάννης ο
Δελής ήταν υποψήφιος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης με το ΚΚΕ και εκλέχθηκε δημοτικός
σύμβουλος, επικεφαλής της παράταξής του. Στις εκλογές αυτές εκλέχθηκε βουλευτής
στην Α Θεσσαλονίκης!
Α ρε Γιάννη, θα σε βλέπω στην τηλεόραση και θα λέω σ’ όλους
«Αυτός είναι ο φίλος μου ο Γιάννης, από τα χρόνια εκείνα».
