Οι ήρωες της εφηβείας μου σαν αποκριάτικη μάσκα

Ήταν οι ήρωες της εφηβείας μου: Οι Ερυθρές Ταξιαρχίες στην Ιταλία, η Action Direct στη Γαλλία, η RAF στη Γερμανία και βέβαια η 17Ν στην Ελλάδα. Πολεμούσαν το σύστημα με τα όπλα, ήταν οι εκδικητές κάνοντας ενέργειες που στα μάτια μου φάνταζαν ηρωικές. Θυμάμαι κάθε Σάββατο αγόραζα από το πρακτορείο του Παπαδόγιαννη το Time και το Newsweek για να ενημερώνομαι σχετικά. Ειδικά με την περίπτωση της εκτέλεσης του Άλντο Μόρο είχα εκστασιαστεί.

Όλες αυτές οι οργανώσεις που σημάδεψαν αιματηρά τη δεκαετία του ΄70 (αλλά και νωρίτερα όπως η Weather Underground στις ΗΠΑ) αργά ή γρήγορα κατάλαβαν πως η δράση τους ήταν όχι μόνο αδιέξοδη αλλά και εξυπηρετούσαν το σύστημα που πολεμούσαν. Αυτό τους οδήγησε είτε στην αυτοδιάλυσή τους είτε στην παρακμή, είτε στη εξάρθρωσή τους.

Πράγματι, η δράση τους συντηρητικοποίησε τις μάζες που υποτίθεται θα ακολουθούσαν το παράδειγμά τους, σκλήρυνε το αστικό κράτος και τη νομοθεσία του ενώ γέννησε τις αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες.

Νομίζω πως η εξουσία και το κράτος δεν τους φοβήθηκε ποτέ. Πάντοτε η εξουσία χρειάζεται έναν εχθρό ή «εχθρό» για να δικαιολογεί την ύπαρξή της. Κι αν δεν υπήρχαν αυτές οι ομάδες, οι μυστικές υπηρεσίες θα τις κατασκεύαζαν. Ο κόσμος όμως δεν αλλάζει δολοφονώντας κάποιον βιομήχανο ή πολιτικό. Αλλάζει με άλλους τρόπους αλλά αυτό δεν είναι του παρόντος.

Οι άνθρωποι της 17Ν λοιπόν φάνταζαν σαν υπερήρωες στα μάτια μου. Στο κάτω-κάτω έβγαλαν από τη μέση τον σταθμάρχη της CIA και βασανιστές της Χούντας. Θυμάμαι όμως και την ανοχή – αν όχι και τη συναίνεση της κοινωνίας – στις πράξεις τους. Θυμάμαι τη φράση που έλεγαν πολλοί: «Α, ρε 17Ν που τους χρειάζεται…»

Το έλεγαν αυτό βεβαίως, αυτοί που επί 7 χρόνια ανέχτηκαν και στήριξαν τη Χούντα – όλοι σχεδόν οι συμπατριώτες μας.

Μετά τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη και κυρίως του Αξαρλιάν (φυσικά δεν έγινε καμία διαδήλωση διαμαρτυρίας για τον φόνο του) νομίζω πως έχασαν τα όποια ερείσματα στην κοινωνία. Κι εγώ είχα μεγαλώσει – και διαβάσει - αρκετά για να καταλάβω πως επρόκειτο για μια δράκα άθλιων φασιστών που μόνοι τους δίκαζαν, μόνοι τους καταδίκαζαν και μόνοι τους εκτελούσαν την ποινή (θανατική βεβαίως) που υποτίθεται άξιζε στα θύματά τους.

Ώσπου το 2000 έκαναν το λάθος να δολοφονήσουν τον Βρετανό στρατιωτικό ακόλουθο Στήβεν Σόντερς. Μπήκε στο παιχνίδι η Scotland Yard και οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες που με εγγλέζικο πείσμα και μεθοδικότητα ξετρύπωσαν τον Γιωτόπουλο – μόνο που δεν ήξεραν πού βρίσκεται. Όσα έγιναν μετά την τυχαία έκρηξη της βόμβας στα χέρια του Σάββα Ξηρού είναι γνωστά.

Έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Αυτοί ήταν οι «αντάρτες πόλεων»; Άλλοι πιάστηκαν με το μαγιό και τις σαγιονάρες στην παραλία, άλλοι ήταν παντρεμένοι με οικογένεια άλλοι ήταν εμφανώς βραδύνοες και όλοι, όλοι – πλην του Κουφοντίνα – «έδιναν» ο ένας τον άλλο κλαψουρίζοντας. Ο δε Γιωτόπουλος, δεν έχει ακόμη και σήμερα τα κότσια να αναγνωρίσει πως ήταν ο αρχηγός. Ο δειλός…

Αυτούς τους γελοίους καραγκιόζηδες δεν μπορούσαν τόσα χρόνια να πιάσουν; Αυτά τα δειλά θρασίμια που κάρφωναν ο ένας τον άλλον μόλις τους έπιασαν ήταν οι ήρωες της εφηβείας μου; Αυτοί οι δειλοί θέλησαν να μοιάσουν στον Βελουχιώτη – στον Άρη που πάντα είχε κρεμασμένη μια χειροβομβίδα στο λαιμό του για το τέλος του;

Και βέβαια δεν ήταν ούτε προβοκάτορες όπως τόσα χρόνια εκτιμούσε το ΚΚΕ.

Γιατί όμως δεν μπόρεσαν τόσα χρόνια να τους συλλάβουν; Γιατί συνέχισαν τη δράση τους αφού ήταν καταφανώς αδιέξοδη; Και γιατί το «αντάρτικο πόλης» συνεχίζεται και τώρα;

Δεν μπόρεσαν να τους συλλάβουν επειδή από τη μια μεριά η Αστυνομία ήταν ανοργάνωτη (μέχρι και το 1984 υπήρχε η Αστυνομία Πόλεων και η Χωροφυλακή με ανταγωνιστική σχέση μεταξύ τους!) και άπειρη σε τέτοιες καταστάσεις.

Από την άλλη, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ φοβόντουσαν πως μπορεί να κρύβονταν πίσω από τη 17Ν άνθρωποι του ΠΑΚ οι οποίοι αν πιανόντουσαν θα δημιουργούσαν πελώριο πρόβλημα. Μάλιστα, ο Π. Καμμένος είχε κατονομάσει σε βιβλίο του τον Α. Παπανδρέου ως αρχηγό της 17Ν (απορώ γιατί δεν τιμωρήθηκε, αν και έπρεπε να είναι εδώ και καιρό μέσα λόγω βλακείας) ενώ η Αγγελική Νικολούλη μέσα από την εφημερίδα στην οποία δούλευε «έδειξε» σαν αρχηγό τον Π. Κοροβέση, ο οποίος την πήγε στα δικαστήρια και δικαιώθηκε. Ένας άλλος λόγος είναι πως – αντίθετα με τις Ερυθρές Ταξιαρχίες – δεν ανοίχτηκαν στην κοινωνία και παρέμειναν μια μικρή κάστα δολοφόνων.

Το γιατί συνέχισαν τη δράση τους αφού ήταν καταφανώς αδιέξοδη οφείλεται νομίζω στη δύναμη της συνήθειας αλλά και στην άρνηση του να παραδεχτεί κανείς πως όσα πίστεψε κάποτε ήταν λάθος. Ο κυριότερος λόγος όμως νομίζω πως έρχεται από τον Εμφύλιο. Ο Εμφύλιος στην Ελλάδα δεν επεξεργάστηκε ποτέ. Παρέμεινε (και παραμένει) μια ανοιχτή πληγή. Δεν αναγνωρίστηκαν και δεν καταδικάστηκαν από καμία πλευρά τα λάθη. Η μεν Δεξιά από ενοχικά σύνδρομα δεν αντιμετώπισε ποτέ την Αριστερά σε ιδεολογικό επίπεδο, η δε Αριστερά, αν και ηττημένη στρατιωτικά, μεσουράνησε ιδεολογικά τις δεκαετίες που ακολούθησαν. Οι φωτο που κατά καιρούς δημοσίευε η 17Ν με φόντο τον Άρη Βελουχιώτη, η φρασεολογία της, οι αναφορές της, δείχνουν πως οι άνθρωποι αυτοί πίστευαν πως είναι συνεχιστές του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, πως ζούσαν στο δικό τους, αυτιστικό κόσμο.

Βλέπω στα δελτία ειδήσεων τη γελοία μεταμφίεση του Χ. Ξηρού, διαβάζω ξεκαρδιστικές ατάκες στο Internet (θα ασκηθεί δίωξη στην κομμώτρια, ο Ξηρός σαν Barry Gibb των Bee Gees κλπ) ενώ είμαι σίγουρος πως θα κυκλοφορήσει και αποκριάτικη μάσκα – Ξηρός. Κι αυτό νομίζω πως είναι το μεγαλύτερο χτύπημα εναντίον των «ανταρτών πόλης». Ένα χτύπημα που καμιά Αντιτρομοκρατική δεν θα μπορούσε να καταφέρει.